Wat is droes?

droes

Droes is een zeer besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie: Streptococcus equi  equi. Droes komt meestal (maar niet uitsluitend!) voor bij paarden jonger dan 5 jaar, de meeste oudere dieren hebben de infectie al eens doorgemaakt en daardoor weerstand tegen droes.  Droes is pijnlijk en begint met algemene ziekteverschijnselen: koorts,  sloomheid, niet of langzaam eten. Later kan het paard gaan hoesten, speekselen en soms is er sprake van snot. De ontsteking en later abcessen ontstaan in de lymfeknopen, meestal in de keelstreek. Na ongeveer een week tot veertien dagen breken de ontstekingen door, meestal naar de keelholte. Dan kan etterige neusuitvloeiing worden gezien. Bij paarden ouder van 5 jaar gaat dit proces vaak veel langzamer.  In zeldzame gevallen komt de ontsteking, dus ook de  bacteriën, in de bloedbaan terecht en daarmee in de rest van het lichaam. Men spreekt dan van verslagen droes. Er ontstaan dan op allerlei plaatsen in het lichaam abcessen. Dit is erg moeilijk te behandelen. 

Na een droesbesmetting kan het paard droes drager worden. Minimaal één op de tien paarden wordt droes drager! Dit betekent dat het paard geen koorts meer heeft of klachten, maar wel de droesbacterie nog bij zich draagt in de luchtzakken. Af en toe worden de bacterien nog uitgescheiden in neusuitvloeiing. Op die manier fungeert zo'n paard als infectiebron voor de overige paarden. Droes dragers kunnen onder andere worden opgespoord met bloedonderzoek. Vóór een nieuw paard op stal komt is zulk onderzoek aan te raden!

Behandeling

Om de aanwezigheid van droes te bevestigen kan de dierenarts een neusswab of neusspoeling afnemen enkele dagen na het begin van de koorts, die wordt onderzocht in het laboratorium. Reeds echt zieke dieren, met langer dan een dag hoge koorts of verdikte lymfeklieren, kunnen niet met antibiotica worden behandeld. De abcessen moeten rijpen voor genezing, antibiotica remt dit proces. De gezwollen lymfeklieren kunnen eventueel worden ingesmeerd met een trekzalf die ervoor zorgt dat de abcessen sneller rijpen. Na openbreken moeten de abcessen een tijdje goed open worden gehouden en regelmatig worden  gespoeld. Wanneer de abcessen te vroeg weer dicht zouden groeien, kan het probleem weer opnieuw beginnen.  
Pijnstilling lijkt een logische behandeling voor deze pijnlijke ziekte, maar naast pijnstillend zijn de middelen ook ontstekingsremmend. Droes geneest pas nadat de ontsteking vergevorderd is en het abces opent, dit proces gaat langzamer door het gebruik van pijnstilling (rheumocam, novacam, metacam etc.). Het is daarom aan te raden pijnstilling alleen in te zetten indien de koorts boven 40°C komt of de dieren niets meer willen eten of benauwd worden. 

Belangrijk is om alle dieren die nog niet ziek zijn dagelijks 2x te temperaturen. Zodra de dieren koorts krijgen, dus boven 38,3°C, kunnen ze direct apart gezet worden om zo verspreiding van de infectie tegen te gaan. In sommige gevallen kan besloten worden wel te behandelen worden met antibiotica, om abcesvorming te voorkomen. Dit geeft echter geen garantie op het uitblijven van abcessen en remt ook de aanmaak van afweerstoffen tegen droes.

Vooral bij dieren die veel pijn hebben bij het eten is het geven van ruwvoer in de vorm van slobber een optie om ze toch aan het eten te houden. Seniores priores is hierbij een volwaardige krachtvoer én ruwvoer vervanger  waar de dieren bij langdurige ziekte gevoerd kunnen worden.  Zodra de abcessen zijn opengebroken is vanaf de grond voeren het beste, zodat de pus gemakkelijk af kan vloeien. 

Preventie

Snelle diagnose is van belang voor het verloop van de ziekte. Als één dier het blijkt te hebben, kan de rest van de dieren in de groep goed worden gecontroleerd en verspreiding van de bacterie worden voorkomen. Wanneer droes op een bedrijf is geconstateerd, probeer dan de afdeling waar dat paard staat af te sluiten of de paarden met koorts in quarantaine te zetten. Pas na enkele dagen koorts worden de paarden met droes besmetterlijk voor andere paarden. Eventueel kan worden gevaccineerd tegen droes, overleg hiervoor met uw dierenarts. Hieronder staat in het protocol duidelijk aangegeven waar bij een uitbraak op moet worden gelet om de infectie in de dammen.

 
PROTOCOL DROES BELANGRIJK!

Belangrijk bij een droesuitbraak is eensgezindheid binnen de stal. De dierenarts en staleigenaar spelen hier een sleutelrol, de staleigenaar kan uiteindelijk bepalen welke regels gaan gelden waar iedereen zich aan hoort te houden.

  • Zorg dat het besmette gedeelte wordt afgesloten; 
  • Loop niet heen en weer tussen gezonde paarden en groepen met daarin zieke dieren;
  • Gebruik niet dezelfde materialen in de besmette stal als bij de gezonde dieren zoals kruiwagens, hooivorken en emmers;
  • Zorg voor gescheiden watervoorzieningen voor elk paard;
  • Draag altijd andere kleding en schoeisel bij de verzorging van de groep met zieke dieren; 
  • Was altijd de handen eerst grondig met desinfecterende zeep voor terug te keren naar de gezonde dieren;
  • Temperatuur alle gezonde paarden en alle andere paarden op het bedrijf dagelijks 2x om snel te constateren of de besmetting zich uitbreidt;
  • Laat mensen die veel in aanraking komen met paarden op andere stallen, niet op stal komen wanneer er droes heerst!
  • Als het laatste paard geen koorts meer heeft is de stal nog zeker 4-6 weken besmettelijk! 

IMG_5952Overbevolking op stal zal de verspreidingsdruk doen toenemen. Probeer niet te veel dieren in één stal te houden.  
Indien mogelijk is het ook raadzaam om nieuwe paarden altijd de eerste 3 weken apart te houden van de rest.  

Indien een paard benauwd wordt door de oplopende druk in de keelstreek (zie de foto rechts), neem dan contact op met de dierenarts (0182-309218)