Gedrag

Communicatie

Hoe communiceren honden
Honden communiceren door hun lichaamshouding en gedragingen. De houding van de hond, de stand van de mondhoeken, oren en staart, en allerlei specifieke gedragingen kunnen ons veel vertellen over de gemoedstoestand van de hond. Hoe beter je de hondentaal leert begrijpen, hoe beter je ernaar kan handelen. Een hond is daarom altijd 100% eerlijk. Hoe een hond zich voelt is te zien aan de stand van zijn staart en oren, oftewel zijn lichaamshouding. Elk hondenras heeft zijn eigen neutrale lichaamshouding. Dit is de houding die de hond laat zien als de hond nergens mee bezig is. Hieronder ziet u 3 voorbeelden van de verschillende neutraalhoudingen.

Stress
Honden hebben verschillende manieren (gedrag) om aan te geven dat ze stress ervaren. Stress is normaal bij een leerproces maar mag niet overheersend zijn en het is goed om het te herkennen. Stress kan zich uiten in onder andere:
- Gapen
- Tongelen (het lijkt net of de hond zijn bovenlip aflikt)
- Bek aflikken
- Hijgen (kan bij inspanning en bij warmte natuurlijk normaal gedrag zijn).
- Uitschudden

Agressie
Naast stress kunnen honden ook agressie laten zien. Vaak zijn hieraan vooraf al verschillende stress signalen geweest. Agressie kan op verschillende manieren worden geuit:
- Het ontbloten van de tanden.
- Borstelen (het opzetten van de haren)
- Fixeren (het strak aankijken)
- Verstarren (een soort verstijven)
- Grommen (als het geen spel is)
- Bijten (als het geen spel is)

Sociaal
Honden zijn erg sociale dieren. Ze hebben dan ook een aantal gedragingen om affectie te tonen en toenadering te zoeken.
- aandacht vragen
- uitnodigen tot spel
- verzorging (likken van handen, gezicht enz.)
- tegen je aan willen zitten/liggen

De beagle heeft een neutraalstand waarbij de staart recht omhoog staat. De oren hangen in neutraalstand plat tegen de kop.
Bron foto: dogpedia

De golden retriever heeft een neutraalstand waarbij zijn staart recht naar achter staat. De oren staan in neutraalstand langs de kop.
Bron foto: k9s 

De duitse herder heeft een neutraalstand waarbij de staart recht naar beneden hangt. De oren staan in neutraalstand recht naar voren.
Bron foto: streekradio

Als de oren of staart lager zijn dan de neutrale stand, geeft de hond aan dat hij bang is (ook wel onderdaning genoemd) in de situatie. Zijn de oren en staart hoger dan in de neutraalstand dan geeft de hond aan dat hij zich zelfverzekerd voelt in een situatie. Bijvoorbeeld: een golden retriever ziet de postbode lopen. Hij heeft een hoge staart en zijn oren naar voren. Dit geeft aan dat hij zelfverzekerd is tegenover de postbode. Dit heeft dus nog niets met agressie te maken. Als de hond zijn oren naar buiten heeft gedraaid (zodat je er een beetje in kan kijken), dan geeft de hond aan dat hij graag wil spelen. Hierbij zie je vaak de zogenoemde "spelboog". De hond buigt daarbij door zijn voorpoten en heeft zijn kont omhoog. Op deze manier nodigt de hond uit tot spelen.

Leerprincipes

Leren
Over het algemeen geldt bij honden dat gedrag wat iets oplevert zal toenemen en gedrag dat niets oplevert zal afnemen. Dit betekent dat als uw pup tegen u opspringt en u geeft hierop aandacht (een knuffel, praten of zelfs wegduwen) zal het opspringen steeds meer worden, het levert namelijk iets op. Springt de pup tegen u aan en gebeurt er niets (negeren) dan levert dit niets op en zal uw pup steeds minder opspringen.

Honden leren op twee verschillende manieren.

“klassieke conditionering”
Bij Klassieke conditionering leert de hond verband te leggen tussen een (in eerste instantie) betekenisloos geluid of woord en een beloning. Uiteindelijk wordt het geluid of woord zelf belonend. Een bekend voorbeeld is de Pavlov reactie. Pavlov liet tegelijkertijd met het aanbieden van het voer de honden een geluidssignaal horen. Na een paar keer brachten de honden het horen van de bel in verband met het aangeboden krijgen van voedsel en begonnen hevig te speekselen. De honden hadden het horen van de bel gekoppeld aan het krijgen van voer. De bel gaf inmiddels dezelfde lichamelijke reactie als het krijgen van voer.

Een ander voorbeeld is het gebruik van commando’s bij het opvoeden en trainen van een pup. Een hond moet een commando uitvoeren en als hij dit doet wordt hij beloond met een “braaf” en tegelijkertijd een brokje. Het woordje “braaf” betekent in het begin nog niets voor de hond, maar omdat hij er elke keer een brokje bij krijgt, geeft alleen het woordje “braaf” na verloop van tijd een prettig gevoel.

“Operante conditionering”
Bij operante conditionering wordt een hond gestraft voor ongewenst gedrag en beloond voor gewenst gedrag. De bedoeling hiervan is dat ongewenst gedrag door straffen afneemt en zelfs verdwijnt en gewenst gedrag door belonen toeneemt. Het is erg belangrijk bij straffen en belonen dat het binnen 3 seconden na het gedrag plaats vindt. Vindt het later plaats dan koppelt de hond het niet aan het gedrag dat u bedoelt.

Er zijn verschillende manieren om te straffen en te belonen. Een pup kan beloond worden bijvoorbeeld door middel van voer, stem of een speeltje. LET OP: met belonen door middel van een speeltje wordt bedoeld dat u het een speeltje geeft; niet dat u met de hond gaat spelen. Het straffen van een pup kan door hetgeen weg te halen dat hij graag wil, bijvoorbeeld: hij wil erg graag een kluifje en u haalt het weg. Andere voorbeelden zijn: negeren, time-out en verbaal straffen. Uiteraard moet worden gekeken of de straf verantwoord is.

Nadelen straffen
Te hard straffen leidt tot agressief gedrag of tot angstgedrag (u bent dan ook geen goede roedelleider). Als het gedrag niet afneemt, werkt de straf niet en zal er naar een alternatief gezocht moeten worden.

De opgroeiende hond

Socialiseren
Om een evenwichtige hond te krijgen is het belangrijk om de pup goed te socialiseren! Het helpt daarbij om met uw pup naar een hondenschool te gaan. Hier zal de pup vele indrukken opdoen en de begeleiders kunnen u goed op weg helpen met de gehoorzaamheid van uw hond. Ook vragen over het gedrag en hoe het een en ander aan te pakken in de opvoeding kunnen hier gesteld worden. Zorg ervoor dat u voor een hondenschool kiest met een trainingsmethode waar u achter staat.

Begrens indrukken
Natuurlijk wilt u lekker met uw pup op pad en hem kennis laten maken met zoveel mogelijk dingen. Dit is zeker van belang, maar net zo belangrijk is rust! Let erop dat u alle indrukken goed verspreid en niet te veel op een dag doet. Tussendoor slapen om alles te verwerken is voor puppy’s erg belangrijk. Bedenk voor uzelf waar u de hond aan wilt laten wennen. Een boerderijhond zal niet hoeven wennen aan een drukke winkelstraat en een stadshond niet aan koeien.

Zindelijkheid

Het is belangrijk om uw pup niet te straffen als de behoefte in huis wordt gedaan. De pup kan dan bang worden en wil zijn behoefte opruimen voordat u het ziet. Als een pup zijn behoefte binnen doet, kunt u dat het beste zonder dat het de pup opvalt opruimen. Hoe lang een zindelijkheidstraining duurt verschilt per pup en per eigenaar. Elke keer als de pup geslapen, gegeten of gespeeld heeft, moet de pup worden opgepakt en buiten worden neergezet. Als de pup dan zijn behoefte doet, moet de pup worden beloond. De pup zal door de beloningen de link gaan leggen tussen de beloning en zijn behoefte buiten doen. Een handig hulpmiddel voor zindelijkheidstraining is de bench. Als u even bezig bent en u kunt niet op de pup letten, kunt u de pup in de bench doen. Een pup vervuilt namelijk nooit zijn eigen nest en zal de bench als zijn nest gaan zien. Zo kunt u rustig uw gang gaan zonder daarna de behoefte op te moeten ruimen van de pup. Bent u klaar dan is het wel belangrijk om gelijk met de pup naar buiten te gaan. Om de bench aan te leren, kunt de pup iets lekkers in de bench geven zoals: een bak met voer of een lekkere kluif. Zo gaat de hond "het leuke" koppelen aan de bench waardoor de bench ook als prettig wordt ervaren.

Bron foto: medpets

Coprofagie (het eten van poep)

Coprofagie, oftewel het eten van ontlasting, is niet altijd abnormaal gedrag, hoewel het natuurlijk niet gewenst is. Voor de moederhond is dit normaal gedrag. Zij likt de ontlasting en urine op van haar pups.

Coprofagie kan meerdere oorzaken hebben:

• Stress
• Verveling
• De hond is gecorrigeerd voor het poepen of plassen in huis, waardoor hij/zij geleerd heeft zijn/haar ontlasting dan maar snel op te eten voordat de baas erachter komt.

Hieronder wat tips die u thuis kunt proberen om het gedrag af te leren:

1. Begin altijd met het minstens 2x (of meerdere keren) per dag voeren van uw hond. Het doel hiervan is dat de hond een vol gevoel behoudt gedurende de dag.
2. Laat uw hond aangelijnd uit, zodat u de hond makkelijk en snel bij u kan roepen. Als de hond naar de ontlasting kijkt of er naar toe wil, roept u de hond. Wanneer de hond bij u is, beloont u hem/haar uitbundig met uw stem en iets lekkers. Het doel hiervan is dat de hond bij het zien/ruiken van ontlasting snel naar zijn baas gaat, omdat hij/zij geleerd heeft dan een beloning te ontvangen.
   

Voor verdere tips en informatie kunt u contact opnemen met de kliniek.

Kind en hond

Beste maatjes
Honden en kinderen kunnen ontzettend leuk samengaan. Zowel voor kinderen als honden zitten er veel voordelen aan hun band. Er zijn een aantal dingen om rekening mee te houden en die goed zijn om aan kinderen te leren.

Belangrijke regels
-       Laat jonge kinderen niet met de hond alleen.
-       Laat de hond met rust als deze ligt te slapen, zeker als hij rustig in zijn bench of mand ligt.
-       Als de hond op zijn lekkere plekje ligt ook niet ervoor gaan zitten om te kijken, dit kan de hond ook storen en als dreigend ervaren.
-       Laat de hond met rust als hij aan het eten of kluiven is, ook al doet de hond niks. Het is belangrijk dat de hond rustig kan eten om baknijd ( het verdedigen van de voerbak) te voorkomen.
-       Staar niet in de ogen van een hond. Staren in de ogen van een hond komt bedreigend over.

Interactieve spelletjes
Kinderen en honden kunnen onder begeleiding heerlijk spelen. Een balletje gooien of zoekspelletjes zijn perfect voor een leuke interactie tussen uw kinderen en de hond.

Een zoekspelletje kan heel makkelijk door de hond bijvoorbeeld even in een andere ruimte te doen. Doe de deur dicht en laat uw kind wat lekkers verstoppen in de ruimte waar de hond niet is. Laat het kind de deur weer opendoen en ‘zoek’ zeggen. Snapt de hond nog niet helemaal wat de bedoeling is? Laat het kind dan helpen door het lekkers aan te wijzen.

Een ander leuk spel is een balletje of speeltje weggooien die de hond weer terug komt brengen. Laat uw kind de hond een snoepje geven voor het terugbrengen van het speeltje en gooi deze weer opnieuw. Snapt de hond het nog niet helemaal? Oefen het eerst een paar keer zelf en ruil wat de hond in zijn bek heeft voor iets lekkers.

Ongewenst gedrag

Ongewenst gedrag kan veel verschillende dingen omvatten. Het kunnen dingen zijn zoals opspringen, aan de lijn trekken, blaffen bij visite, agressie naar andere honden of mensen en zo nog veel meer. Dit ongewenste gedrag kan veel verschillende oorzaken hebben. Voordat het probleem aangepakt kan worden is het belangrijk de oorzaak hiervan te weten. Straffen voor het ongewenste gedrag is eigenlijk nooit de oplossing. Dit vermindert de band tussen baas en hond en zo leert de hond ook niet wat wel de bedoeling is. Welke oplossing het beste is, is per hond en baas verschillend. Dit heeft ook weer met de oorzaak te maken. Om er achter te komen wat de oorzaak is kunt u het beste contact opnemen met een gecertificeerde gedragstherapeut. Die kunnen u op een correcte proffesionele manier begeleiden. Op de site van Quibus vindt u proffesionele gecertificeerde gedragstherapeuten die op een positieve manier met u en uw hond aan de slag gaan. Op de site ziet u aan de linkerkant een landkaart met de verschillende provicies. Als u op een van deze provincies klikt ziet u de geragstherapeuten of de hondenscholen in de desbetreffende regio.

Onze assistentes Susanne en Simone houden zich tevens bezig met het gedrag van honden. Mocht u vragen hebben over de opvoeding of het gedrag van uw hond kunt u ook bij hen terecht. Simone werkt op de vestiging in Oudewater en Susanne op de vestiging in Benschop.