Voorzorgsmaatregelen
Om goed een wond te kunnen beoordelen is het belangrijk dat
je bedacht bent op primaire reacties van het dier bij pijn. Laat het dier goed vasthouden om happen of
krabben te voorkomen. Bij twijfel, doe een hond een muilkorf om, of een bandje
om de snuit. Ook kan je het dier in een handdoek wikkelen (kat/konijn)
Waar zit het
Als er bloed te zien is, kan er een wondje ter plaatse
zitten. Het kan echter ook zo zijn dat het bloed bijvoorbeeld van de staart, oor of tong komt en
door rondspatten op andere plekken terecht komt.
Schoonmaken
Reinig de wond door voorzichtig te deppen met een schoon
gaasje met wat water zodat bloed, vuil en haar
verwijderd wordt en de wond beoordeeld kan worden.
De beoordeling
Waar precies zit de wond, hoe groot is de wond (zowel wat betreft doorsnee als diepte), is de
huid geperforeerd, hoeveel wonden zijn er (bij bijtwonden zijn er vaak twee of
meer wondgaatjes te vinden), zitten er nog vreemde voorwerpen in de wond
(bijvoorbeeld glas of hout), bloedt de wond nog steeds, of blijft het na
schoonmaken droog.
Bloedende wonden
Blijft een wond bloeden, bindt er een schoon verband omheen
of geef de wond tegendruk met een verbandgaas , schone lap of theedoek en ga
naar de dierenarts.
Grote wonden
Is het al duidelijk dat de wond heel groot is, dek de wond
af met schone (of liefst steriele) gazen of lappen en ga naar de dierenarts.
Wond i.c.m. poot niet belasten
Wees altijd bedacht op mogelijke botbreuken als een dier een
wond heeft op een poot waar hij ook niet op wil staan. Röntgenonderzoek bij de
dierenarts is aan te raden!
Brandwonden
Een brandwond dient zo mogelijk eerst 10 minuten gekoeld te
worden met schoon, stromend water, of anders koelen met natte lappen.
Zorg dat de hond niet onderkoeld raakt. Laat de hond daarna door een
dierenarts
beoordelen.
Ontsmetten
Heb je van de dierenarts het advies gekregen om de wond te ontsmetten, doe dat dan met een zoutoplossing (1 eetlepel keukenzout op 1 liter water uit de waterkoker,
afgekoeld), of deppen met Betadine of Dettol. Gebruik bij vuile wonden aan een
poot een soda- of biotexbadje. Wat goed werkt bij beweeglijke dieren is sodawater in een plastic handschoen doen, en
de poot in de handschoen stoppen en even een paar minuten vasthouden. Gebruik
voor het ontsmetten van wondjes in de buurt van de bek of ogen enkel schoon
water.
Zalven?
Het wordt niet aangeraden om verse wonden te zalven. Enkel
bij slecht genezende wonden of overmatige korstvorming kunnen bepaalde zalven
voorgeschreven worden. Raadpleeg liever eerst een dierenarts.
Hechten?
Of een wond wel of niet gehecht moet worden hangt af van de
grootte van de wond, de diepte en de plek waar het zit. Verse wonden van 2 cm
of groter worden doorgaans gehecht. Het hechten van kleinere wonden op
bewegelijke of kwetsbare plekken wordt soms aangeraden. Het hechten van oudere
wonden, waarbij al een gedeeltelijke genezing heeft plaats gevonden, behoeft
doorgaans eerst opschoning (d.w.z. dat er
nieuwe wondranden worden gecreëerd) alvorens het gehecht kan worden.
Hechten zo snel mogelijk, en liefst binnen 12 uur, geniet de voorkeur!
Likken aan wonden
Dieren gaan doorgaans direct likken aan wonden (en vertellen
daarmee direct waar het zit!) Als dat enkele minuten gebeurt, dan is dat geen
probleem. Maar als een dier de wond veelvuldig “schoon” likt, is de kans groot
dat deze geïnfecteerd raakt met de bacteriën uit de bek. Zorg ook dat dieren
niet bij elkaar dit gedrag gaan vertonen. (zie verder bij wondbescherming)
Wondinfectie
Kenmerken van een geïnfecteerde wond zijn roodheid, zwelling
en pijn, eventueel met pus gepaard. Oorzaken
kunnen zijn: vuil, voorwerpen in de wond als glas of hout, overmatig likken.
Laat de wond door een dierenarts beoordelen en behandelen!
Ziek/sloom zijn
Geïnfecteerde wonden of abcessen kunnen koorts veroorzaken,
waardoor het dier ziek gedrag vertoont, zoals slecht eten en sloom zijn. Regelmatig
zien we zieke dieren, waarbij een (beet)wond en daardoor veroorzaakt abces nog
niet zijn opgemerkt. Laat een sloom dier wat (mogelijk) heeft gevochten daarom
door een dierenarts onderzoeken!
Kwijlen/slikproblemen
Bij wonden in het keelgebied (bijv. beetwonden in de hals,
maar ook wonden van stokken of graten in de keel) kan het dier door zwelling
slikproblemen krijgen en daardoor gaan kwijlen. Laat het dier zo snel mogelijk,
liefst binnen 3 uur, door een dierenarts onderzoeken.
Een of meerdere poten
niet kunnen belasten
Onder wonden kunnen botbreuken zitten! Laat een dier met een
wond die een of meerdere poten niet belast beoordelen door een dierenarts. Ook
wonden in combinatie met niet willen kauwen (kaakbreuken) of wonden in
combinatie met vreemd ademen (ribbreuken) dienen met spoed door een dierenarts
beoordeeld te worden.
Zwelling
Wonden kunnen zwelling veroorzaken, die als eerste wordt opgemerkt.
Denk aan een gezwollen ooglid of een dikke poot. Soms kan er een splinter of
angel gevonden worden als oorzaak. Na het verwijderen ervan moet de zwelling
snel (binnen 24 uur afnemen). Indien zwelling steeds erger wordt of niet
afneemt, is verder onderzoek door een dierenarts noodzakelijk.
Klapperen met de oren
Honden met wondjes aan het oor (bijv. door prikkeldraad),
gaan vaak klapperen met de oren (waardoor het bloed dan overal rondspat).
Probeer het wondje af te dekken met een gaasje en trek een stuk van een panty
over de kop heen. Dat voorkomt dat de hond de wond open blijft klapperen, en
dat het bloed overal komt te zitten. Kleinere wondjes op de oren worden vaak geplakt
en het dier krijgt een kopverband, opdat ze niet elke keer opnieuw gaan bloeden.
Verband/kap/pet shirt
Om overmatig likken te voorkomen kun je een wond afdekken
met een verband of een pet shirt. Belangrijk is dat zowel een verband als een
pet shirt goed moet zitten, niet knelt, de wond goed moet bedekken, en
verschoond kan worden. Controleer de wond onder een pet shirt of verband
minstens een maal per dag, en zo mogelijk vaker. Dieren die aan verband of pet
shirt gaan kluiven moeten een kap om de kop. Een wond moet snel genezen als het dier er
echt niet aan kan zitten. Als de genezing niet vordert binnen 3 dagen ondanks
dat het dier er niet aan kan zitten, dan is er doorgaans meer aan de hand
(infectie, er zit nog iets in de wond, parasieten). Ga naar de dierenarts en
wacht niet langer af.
Schoentjes
Wonden aan poten of voetzolen worden vaak beschermd met
een schoentje of ‘walker’ . Dit zijn sokjes
met een rubber zool, die bedoelt zijn voor bescherming van een wond tijdens het buiten lopen. Zorg dat het schoentje thuis af is en dat de
wond kan ‘luchten’, bijvoorbeeld onder een luchtig verband of katoenen sok.
Indien de hond aan de poot wil likken is een kap een betere oplossing dan het
schoentje aanlaten, aangezien broeien en smetten in het schoentje vaak het
probleem verergert.