De senior hond

oude-hond-2 bron dierennieuwsnlAls 75% van de levensverwachting van het ras is bereikt noemen we een dier senior. Voor honden is dit gemiddeld 9 jaar, en voor de grotere hondenrassen is dit 7 jaar. Met het ouder worden van de hond neemt ook de kans op een aantal ziektes/beperkingen toe. Zo zal het immuunsysteem minder goed gaan functioneren, waardoor ze vatbaarder worden voor infecties. Daarnaast worden ook de organen ouder en kunnen ze minder goed gaan functioneren (bijvoorbeeld de nieren). Vaak verandert ook de huid en de vacht van de hond en ze kunnen moeite krijgen met lopen en opstaan (arthrose). Daarnaast laten honden vaak niet zien dat ze ergens last van hebben. Dit komt omdat zwakke dieren in het wild worden afgestoten waardoor ze een makkelijke prooi zijn.

We hebben hieronder een aantal onderwerpen op een rijtje gezet die vaak komen kijken bij een oudere hond.

Gezondheidscheck

Om bij oudere dieren op tijd bepaalde ziekten te signaleren, is een één of zelfs twee jaarlijkse ‘senior check up’ aan te raden. Er wordt dan een lichamelijke onderzoek uitgevoerd, er wordt naar het gewicht gekeken en er wordt een urine- en/of bloedonderzoek gedaan. Via de urine en het bloedonderzoek wordt er onder andere gekeken naar de nieren, de lever, de alvleesklier, de eiwitten, de zouten en mineralen, het aantal rode bloedcellen en de ontstekingscellen.

Door middel van deze onderzoeken worden aandoeningen eerder opgemerkt, nog voordat uw dier klachten heeft. In een eerder stadium zijn deze aandoeningen vaak beter en eenvoudiger te behandelen. En daarmee neemt ook de levensverwachting toe, met een goede kwaliteit van leven. Bron foto: dierennieuws

Senior voeding

De leeftijd waarop je moet starten met senior voeding is afhankelijk van de grootte van de hond en het merk van de voeding. De richtlijnen hiervoor staan op de verpakking. Met behulp van senior voeding wordt de weerstand van de hond vergroot en wordt voorzien in specifieke voedingsstoffen die kunnen helpen de gezondheid van de senior te verbeteren. Een aantal van deze veranderingen zijn:

  • Betere kwaliteit van eiwitten, waardoor deze beter worden opgenomen.
  • Minder vetten waardoor honden beter op gewicht blijven.
  • Vezels voor extra stimulering van de darmen.
  • Extra anti-oxidanten om de weerstand te verhogen.
    Bron foto: dogmeat.nl

    Brokken hond bron wwwdogmeatnl





Gewrichten

Veel oude honden krijgen last van osteo-arthritis (arthrose). Hierdoor ontstaan er ontstekingen in het oppervlakte van gewrichten. Dit leidt ertoe dat de gewrichten verstijven en dat bewegen pijnlijk wordt. Hoewel arthrose vooral voorkomt bij de middelgrote en grote rassen, kunnen ook kleine rassen hier last van krijgen. Het arthrose proces verloopt geleidelijk en een hond zal niet snel laten zien dat hij pijn heeft. Zo kan het gebeuren dat het de eigenaar vaak niet opvalt en het bestempeld word als ouderdom.

Een hond met arthrose zal moeilijker kunnen opstaan en/of gaan liggen, niet meer willen (op)springen, minder zin hebben in spelen/lopen/rennen, pijn hebben bij optillen, chagrijnig zijn, etc.

Arthrose is helaas niet te genezen. Wel is het mogelijk om het ontstekingsproces zoveel mogelijk te vertragen en te pijn te verminderen/te verhelpen. Dit kan bijvoorbeeld met behulp goede medicatie, voeding, een aangepast bewegingsschema en/of fysiotherapie. Ook het juiste gewicht is zeer belangrijk en indien nodig moet de hond dus afvallen. Hierdoor zal de hond minder pijn hebben en makkelijker kunnen bewegen.


Nierfalen

Naarmate een dier ouder wordt, kunnen bepaalde organen, zoals de nieren, minder goed gaan functioneren. Pas als meer dan 2/3 deel van de nieren niet meer werkt, zullen er klachten zichtbaar worden! Nieren hebben, net als de lever, een enorme reserve capaciteit. Als een deel van het orgaan onbruikbaar is geworden, neemt een andere deel het werk over. Hierdoor komt het vaak voor dat de verminderde nierfunctie vaak al maanden tot zelfs jaren geleden is begonnen.

De nieren filteren het bloed, waardoor afvalstoffen via de urine het lichaam verlaten. Als de nieren niet goed meer werken, zal het bloed minder goed gezuiverd worden, waardoor afvalstoffen zich in het lichaam gaan ophopen. Klachten die bij nierfalen passen zijn:

  • Verminderde eetlust
  • Vermageren
  • Meer drinken en meer plassen
  • Braken
  • Slechte vacht (minder glanzend, opstaand, plukkerig)
  • Uit de bek stinken
  • Slomer worden
  • Blindheid / altijd grote pupillen

Aan de hand van urine- en bloedonderzoek kunnen we nierfalen diagnosticeren. Eventueel kan aanvullend onderzoek in de vorm van een bloeddrukmeting en een echo nodig zijn.

Een nierprobleem is niet te genezen. Wel kunnen we met behulp van infusen, speciaal dieetvoer en bepaalde medicatie ervoor zorgen dat de nieren zoveel mogelijk worden ontlast en de overgebleven functie wordt geoptimaliseerd. Zodoende houdt de hond een zo goed mogelijke kwaliteit van leven.

Hoe eerder een nierprobleem wordt opgemerkt, hoe beter het te behandelen is en hoe beter het vooruitzicht. Zoals eerder genoemd, wanneer er klachten optreden, is 2/3 deel van de nieren al verloren. Daarom is een senior check (zie eerder) met het oog op het tijdig opsporen van nierproblemen erg aan te raden!

Tumoren en bulten

Tumoren kunnen in veel vormen voorkomen. Het kunnen bijvoorbeeld duidelijk zichtbare 'bulten' zijn. Soms zijn die bulten onschuldig, bijvoorbeeld vetbulten, maar het kunnen ook kwaadaardige tumoren zijn. Dit is niet aan de buitenkant te beoordelen. Om er achter te komen wat er aan de hand is, kunnen er cellen worden afgenomen uit de bult of kan de hele bult opgestuurd worden voor onderzoek. Hoe eerder de bult wordt onderzocht, hoe beter, omdat de behandelopties en daarmee de prognose met name bij kwaadaardige tumoren dan beter zijn.

Controleer uw hond daarom wekelijks op bulten en neem contact op zodra u een bult heeft gevonden. Bij niet-gesteriliseerde teven is de kans op (kwaadaardige) melkkliertumoren groot; controleer het gebied rondom de tepels daarom regelmatig.

Helaas kunnen tumoren ook inwendig voorkomen, zoals milt- en levertumoren. Verschijnselen die bij dit soort tumoren zijn erg uiteenlopend en soms zelfs vaag.

De Veterinary Cancer Society heeft een lijst opgesteld met de 10 meest voorkomende symptomen die op tumoren kunnen wijzen:

  1. Abnormale diktes die niet verdwijnen of groter worden mastocytoom dk de schakel
  2. Zweren die niet genezen 
  3. Vermageren 
  4. Geen tot weinig eetlust
  5. Bloedverlies of andere uitvloeiingen uit lichaamsopeningen
  6. Verspreiding van een onaangename geur
  7. Problemen met eten of slikken
  8. Geen zin om te gaan wandelen, spelen of een verminderd uithoudingsvermogen
  9. Aanhoudende kreupelheid                                                     Bron: DK de Schakel
  10. Problemen met ademhalen/hoesten, urineren of ontlasten                                                                                                     



Dementie

Met het ouder worden ontstaan er veranderingen in de hersenen die invloed hebben op het geheugen, gedrag en leervermogen. Bij mensen noemen we dit seniliteit of dementie, bij honden noemen we dit het cognitieve dysfunctie syndroom. Bij honden lijkt het te maken te hebben met een verminderde doorbloeding naar de hersencellen en teveel vrije radicalen (schadelijke stoffen) in de hersenen.

Dementie is moeilijk aan te tonen, er bestaan geen testen voor. De klachten kunnen ook passen bij bepaalde hersentumoren of aandoeningen van bepaalde organen. Het is daarom belangrijk andere aandoeningen eerst uit te sluiten. Als andere aandoeningen niet waarschijnlijk lijken, kan op basis van de klachten de waarschijnlijkheidsdiagnose dementie worden gesteld.

Er kunnen verschillende symptomen ontstaan, onder andere:

  • Desoriëntatie - De hond weet de weg naar huis niet meer, weet niet meer wie u bent, loopt tegen objecten aan, weet niet meer door welke deur hij naar buiten/binnen moet.
  • Minder ruimtelijk inzicht - Niet inzien dat ze ergens niet onderdoor/doorheen kunnen of klem komen te zitten tussen twee objecten en dan zo blijven staan.
  • Veranderd activiteitsniveau: eindeloos & doelloos rond lopen, likken aan objecten, apathisch/in het niets staren, happen naar dingen die er niet zijn, afgenomen nieuwsgierigheid/ontdekkingsgedrag.
  • Veranderingen in sociale omgang - Begroet familieleden of andere bekende dieren niet meer, worden agressief of juist heel erg aanhalig, kennen commando’s & truucjes niet meer.
  • Veranderingen in slaappatroon - Slaapt veel overdag en is ’s nachts onrustig of slaapt continu, begint ’s nachts zomaar te blaffen.
  • Onzindelijkheid - Honden kunnen hun hele zindelijkheidstraining vergeten. Onzindelijkheid kan ook medische oorzaken hebben. Het is daarom belangrijk dit door een dierenarts te laten onderzoeken en zo eventuele andere oorzaken uit te sluiten.
  • Angst en paniek - Een demente hond kan veel angstiger gaan reageren en in bepaalde situaties in paniek raken, bijv. verlatingsangst. Janken, blaffen en onzindelijkheid kunnen voorkomen tijdens uw afwezigheid.
  • Verminderd gehoor, zicht en reuk - Dit kan ook medische oorzaken hebben. Het is daarom belangrijk dit door een dierenarts te laten onderzoeken en zo eventuele andere oorzaken uit te sluiten.
  • Veranderde eetlust - meer of juist minder

Dementie is niet te genezen. Wel kan het proces met speciale voeding en/of supplementen worden geremd. Daarnaast is er voor de eigenaar ook een taak weggelegd in het op de juiste manier begeleiden van de hond (de hond actief en alert houden, stress zoveel mogelijk vermijden, etc.); regelmaat is hierbij erg belangrijk. Het belangrijkste is dat  het welzijn van het dier voorop staat. Overleg samen met de dierenarts of behandeling nog zinvol is en tot hoe ver u moet gaan.

Geriatrisch vestibulair syndroom

Soms kunnen oudere honden een soort aanval krijgen, vergelijkbaar met een hersenbloeding bij de mens. Een hersenbloeding bij een hond is echter zeldzaam. De ‘aanval’ heeft een onbekende oorzaak welke zich in het evenwichtsorgaan bevindt. We noemen het daarom ook wel het geriatrisch vestibulair syndroom. De symptomen ontstaan acuut en kunnen erg heftig zijn:

  • Scheve kopstand
  • Het niet stil kunnen houden van hun ogen (gaan snel heen en weer)
  • Zwalken, cirkelen en omvallen
  • Niet meer op kunnen staan
  • Braken en misselijkheid, niet willen eten
  • Onrust

Er zijn geen medicijnen tegen het vestibulair syndroom. De aandoening treedt acuut op en lijkt zeer ernstig, maar verdwijnt normaliter snel. Na 24-78 uur is er al een aanzienlijke verbetering opgetreden. De klachten verdwijnen vaak compleet na 7-14 dagen. Soms houden de honden er een scheve kopstand aan over. Medicatie tegen de misselijkheid kan soms verlichting geven. Verder is vooral ondersteuning en aandacht belangrijk.

rsz dierenkliniek benschop oudewater hond oud senior opkijkend

Oren

Net als bij mensen gaan honden op den duur ook minder horen. Hierdoor zullen ze vaak dieper slapen. Ze worden niet meer wakker van de omgevingsgeluiden. Wees dan ook voorzichtig met het wakker maken of benaderen van de hond. Laat van tevoren weten dat u naar hem/haar toekomt, bijvoorbeeld door even op de grond te stampen. De hond is dan voorbereid dat er iets in zijn omgeving is en zal minder snel schrikken en als gevolg hiervan bijten. Ook met uitlaten is het belangrijk te beseffen dat uw hond doof is. Hij zal auto’s en brommers niet meer horen aankomen en ook niet horen als u hem terugroept. Het veiligste is als u hem/haar aan de lijn houdt.

Ogen

Naarmate een hond ouder wordt, valt vaak op dat de ogen een blauwgrijze waas krijgen. Dit noemen we ook wel ouderdomsstaar. De blauwgrijze kleur ontstaat doordat de lens troebel wordt, oftewel lens cataract. De vertroebeling van de lens is progressief, waardoor de hond langzaamaan steeds minder gaat zien. Het is te vergelijken met het kijken door een matglazen deur: contouren en licht en donker zijn te zien, maar de details niet. Vooral in het donker kunnen ze weinig zien. Hierdoor kunnen ze in de schemering en in het donker angstiger worden en sneller blaffen of niet meer mee willen lopen met het laatste rondje.

Helemaal blind worden de meeste honden niet en doordat het proces langzaam gaat, wennen de meeste honden er snel aan. Het voordeel is dat honden een ontzettend sterk reukvermogen hebben, waardoor ze zich heel snel aan de nieuwe situatie aanpassen.

Probeer in de directe leefomgeving van de hond de situatie zoveel mogelijk hetzelfde te houden (zo min mogelijk objecten verplaatsen), hierdoor zal de hond prima zijn weg kunnen vinden.Bron foto: Stabyhoun

ouderdomsstaar hond

Gebit

Parodontitis is het meest voorkomende gebitsprobleem bij oudere honden. Het is een ontsteking van het tandvlees, waardoor de tanden of kiezen uiteindelijk los komen te zitten. Behalve dat deze aandoening pijnlijk is, vormt een slecht gebit ook een bron van infectie. Dit kan zeker bij oudere dieren of dieren met een verzwakte afweer leiden tot ontstekingen van belangrijke organen, zoals het hart, de alvleesklier of de nieren. Daarom is een gezond gebit juist bij deze dieren erg belangrijk! Kijk voor meer informatie onder het kopje ‘gebit’ bij de hond.